اجزای سازنده سیستم اعلام حریق

اجزای اعلام حریق، ابزارهای بسیار حیاتی و اساسی در حفظ ایمنی و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از آتش سوزی‌ها هستند. این سیستم‌ها با شناسایی زودهنگام و صحیح حریق‌ها، امکان اطلاع‌رسانی به ساکنان یک محیط و اجرای اقدامات امدادی و اطفاء حریق را فراهم می‌آورند. در این مقاله، به بررسی اجزای سیستم اعلام حریق، انواع سیستم اعلام حریق و مزایا و معایب هر کدام از آن و نقش آن‌ها در افزایش ایمنی محیط‌ها می‌پردازیم.

 

اجزای اعلام حریق

مهمترین اجزای اعلام حریق در موارد زیر هستند و در هرکدام از این اجزای تشکیل دهنده اعلام حریق توضیحات مختصری داده است:

 

حسگرها یا دتکتورها

حسگرها یا دتکتورها یکی از خدمات اعلام حریق و اطفا حریق است و از ابزارهای مهم و حیاتی در اجزای اعلام حریق محسوب می‌شوند. این اجزاء با کارکرد تشخیص مختلفی مانند تشخیص دود، حرارت، گازهای خاص و یا ایجاد تغییرات شیمیایی در محیط، زودترین نشانه‌های حریق را شناسایی می‌کنند. نوع دتکتورها می‌تواند براساس نیازها و شرایط محیطی متفاوت باشد، مانند دتکتورهای دودی، حرارتی، گازهای خاص نظیر CO و CO2 و…

 

 

انواع مختلف حسگرها و دتکتورها و کاربردهای آن‌ها به شرح زیر است:

دتکتورهای دودی:

این نوع حسگرها در اجزای اعلام حریق با تشخیص دود تولید شده از آتش، حریق را تشخیص می‌دهند. دتکتورهای دودی می‌توانند بر اساس اصول نیونی، یونیزاسیون، یا اپتیکی عمل کنند. دتکتورهای دودی از نوع یونیزاسیون حساسیت بالایی به دود دارند و در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شوند، در حالی که دتکتورهای اپتیکی در محیط‌های اداری و اجتماعی کارآمدتر هستند.

همچنین خواندن مقاله (( روش نصب اعلام حریق و راه اندازی سیستم اعلام حریق )) می‌تواند اطلاعات بسیار زیادی درباره اجزای اعلام حریق به شما بدهد.

دتکتورهای حرارتی:

این نوع حسگرها از اجزای اعلام حریق با تشخیص افزایش دما ناشی از حرارت حریق، اطلاعات لازم را ارسال می‌کنند. دتکتورهای حرارتی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم عمل می‌کنند. دتکتورهای حرارتی مستقیم، تغییر دمای محیط را به صورت مستقیم تشخیص می‌دهند، در حالی که دتکتورهای حرارتی غیرمستقیم با تشخیص افزایش سریع دما در ناحیه‌های محدود، حریق را تشخیص می‌دهند.

دتکتورهای گاز:

این نوع حسگرها به دنبال شناسایی گازهای خاص نظیر کربن‌مونوکسید (CO) یا دی‌اکسیدکربن (CO2) هستند. این گازها ممکن است در صورت حریق تولید شوند و تشخیص زودهنگام آن‌ها می‌تواند از جان‌باختگی‌ها جلوگیری کند.

دتکتورهای تشعشعی:

این دتکتورها از اصول تشعشعات یونیزان استفاده می‌کنند و در برابر تغییرات تشعشعات یونیزان ناشی از حریق حساس هستند. این دتکتورهای اجزای اعلام حریق به‌خصوص در محیط‌های صنعتی با انفجارها و انحرافات هسته‌ای کاربرد دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این مورد به کانال تلگرام ما مراجعه کنید.

دتکتورهای اپتیکی:

دتکتورهای اپتیکی با استفاده از اصول اپتیکی و تشخیص تغییرات نور در محیط، حریق را تشخیص می‌دهند. این دتکتورها با استفاده از لیزر یا نور مرئی عمل می‌کنند و برای تشخیص دود در محیط‌های باز و گسترده، بسیار موثر هستند که توضیحات بیشتر در قسمت درباره ما موجود است.

ترکیب انواع مختلف حسگرها و دتکتورها در یک سیستم اعلام حریق می‌تواند اطمینان بخش‌تری از تشخیص حریق و کاهش احتمال خطاها فراهم کند. همچنین، استانداردهای ملی و بین‌المللی برای نصب و استفاده از حسگرها و دتکتورها را رعایت کرد تا به بهترین عملکرد این سیستم‌ها دست یافت.

 

اجزای تشکیل دهنده اعلام حریق؛ اعلام‌دهنده‌ها

اعلام‌دهنده‌ها، بعد از تشخیص حریق توسط حسگرها در اجزای اعلام حریق وظیفه‌ دارند با ایجاد هشدارهای قابل‌مشاهده و قابل‌شنیده، ساکنان و افراد موجود در محیط را از وقوع حریق مطلع سازند. این اعلام‌دهنده‌ها می‌توانند شامل دستگاه‌های صوتی، چراغ‌های خطر، نمایشگرهای الکترونیکی و یا حتی ارسال پیام‌های هشدار از طریق شبکه‌های ارتباطی باشند.

 

 

اعلام‌دهنده‌ها به تناسب با محیط و نیازهای هر مکان، به صورت مختلفی عمل می‌کنند. برخی از انواع اعلام‌دهنده‌ها به شرح زیر است:

دستگاه‌های صوتی:

دستگاه‌های صوتی یا همان زنگ‌ها، با ایجاد صداهای قوی و مشخص، هشدار حریق را به ساکنان و افراد حاضر در محیط اعلام می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً با صداهایی چون سیگنال‌های اضطراری یا تعداد ثابت و معین دقات، افراد را به وقوع حریق هشدار می‌دهند.

چراغ‌های خطر:

چراغ‌های خطر در اجزای اعلام حرق که تصاویر آن در اینستاگرام موجود است با ایجاد نورهای قوی و چشم‌نواز، هشدار حریق را به افرادی که دارای محدودیت بصری هستند یا در شرایط نوری ضعیف حضور دارند، اطلاع‌رسانی می‌کنند. این اعلام‌دهنده‌ها مخصوصاً در مکان‌هایی با تراکم جمعیت بالا و یا افراد با محدودیت‌های حسی مفید هستند.

 

 

نمایشگرهای الکترونیکی:

نمایشگرهای الکترونیکی، اطلاعات مرتبط با حریق را به صورت متنی یا عددی نمایش می‌دهند. این اجزای اعلام حریق می‌توانند اطلاعاتی از جمله مکان حریق، نوع حریق و یا اقدامات اطفاء و اجلاء مرتبط را نمایش دهند تا افراد بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.

پیام‌دهنده‌ها:

این نوع اعلام‌دهنده‌ها، از طریق سیستم‌های صوتی پیام‌های هشداری از جمله دستورات اخلال و اجلاء را به ساکنان منطقه ارسال می‌کنند. این پیام‌ها به صورت خودکار یا دستی توسط کاربران سیستم فرستاده می‌شوند و افراد را از وقوع حریق آگاه می‌سازند.

اعلام‌دهنده‌ها در اجزای اعلام حریق باید با دقت در مکان‌های استراتژیک و قابل مشاهده‌یعنی به‌طور مستقیم در محل‌های تردد افراد نصب شوند تا هشدار حریق به سرعت و به‌صورت جدی از افراد پذیرفته شود. معمولاً این اعلام‌دهنده‌ها با پنل کنترل و سایر اجزای اعلام حریق به صورت یکپارچه کار می‌کنند تا به بهترین عملکرد در شناسایی و اطلاع‌رسانی حریق دست یابند.

پنل کنترل:

پنل کنترل از دیگر قطعات اعلام حریق هست و همچنین مغز اصلی اجزای اعلام حریق حسوب می‌شود که مسئولیت مدیریت و کنترل کلیه اجزای سیستم را برعهده دارد. این پنل‌ها با دریافت اطلاعات از حسگرها و اعلام‌دهنده‌ها، اطلاعات را تحلیل کرده و در صورت تایید حریق، اقدام به فعال‌سازی اعلام‌دهنده‌ها می‌نمایند. پنل کنترل همچنین قابلیت نمایش اطلاعات و وضعیت سیستم را دارد و در مواقع اضطراری، به صورت دستی نیز قابل کنترل است.

 

مطالب مرتبط: تفاوت سیستم های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

 

قطعات اعلام حریق؛ منابع تغذیه

منابع تغذیه، بخشی از اجزای  اعلام حریق هستند که تأمین برق مورد نیاز اجزای سیستم را به عهده دارند. این منابع می‌توانند باطری‌ها برای مواقع قطع برق و یا سیستم‌های اضطراری باشند تا سیستم اعلام حریق به‌طور مداوم و بدون انقطا کار کند.

 

 

اجزای سیستم اعلام حریق؛ کابل‌ها

کابل‌ها، به عنوان رسانه‌های انتقال اطلاعات بین اجزای اعلام حریق بکار می‌روند. استفاده از کابل‌های مناسب و با کیفیت، اطمینان از انتقال داده‌ها و اطلاعات صحیح و بدون اختلال را فراهم می‌آورد.

اجزای اعلام حریق به عنوان ابزارهای حیاتی و ضروری در حفظ ایمنی محیط‌ها عمل می‌کنند. حسگرها یا دتکتورها با تشخیص زودهنگام حریق، اعلام‌دهنده‌ها با هشدار دادن به ساکنان و پنل کنترل با مدیریت و کنترل هوشمندانه سیستم، به ایجاد امکان اجرای سریع و دقیق اقدامات اطفاء حریق و اجلاء افراد کمک می‌کنند. به همین دلیل، توجه به نوع و کیفیت اجزای تشکیل دهنده اعلام حریق و رعایت انواع استانداردهای اعلام حریق، بسیار اهمیت دارد تا عملکرد این سیستم‌ها به‌صورت مطلوب و کارآمد باشد.